Netwerk Voeding

Introductie nieuwe voorzitter en concept opleiding voedingsverpleegkundige

Het Radboudumc is gestart met het project ziekenhuisverplaatste zorg (ZVZ). Onder ZVZ wordt verstaan; zorg onder verantwoordelijkheid van de medisch specialist van het Radboudumc, waarbij de zorg van de behandeling thuis wordt uitgevoerd.
Met ZVZ streven we naar persoonsgerichte en integrale zorg en organiseren we de zorg zo, dat de patiënt het als een geheel ervaart. De zorg maken we hierdoor persoonlijker en efficiënter.

Vanuit het project is een coördinatiepunt ZVZ opgericht die ondersteuning biedt bij het opstarten van nieuwe ZVZ trajecten op het gebied van financiële en juridische vraagstukken, veilige documentatie uitwisseling en ICT ondersteuning. Ook de contacten leggen en onderhouden met de thuiszorgorganisaties is een belangrijk onderdeel van de ondersteuning vanuit het coördinatiepunt.

Vanuit afdeling MDL zijn 2 trajecten gestart, te weten TPV aanleertraject in de thuissituatie en voedingskatheters vervangen in maag en/of darm in de thuissituatie.

Aanleertraject TPV in thuissituatie:
Lopend ZVZ traject. Onderzocht wordt met welke partners kan worden samengewerkt in de keten. Wat is hun kennis en expertise? Wat is nodig om het aanleren van deze handelingen veilige te laten plaatsvinden in de thuissituatie voor zowel patiënt als wijkverpleging en verantwoordelijke afdeling? Hierbij is een goede balans essentieel om het traject te laten slagen.

Voedingskatheter vervangen maag en/of darm in thuissituatie:
Traject in afrondende fase. Het vervangen van de voedingskatheter in de thuissituatie is mogelijk geworden dankzij goede afspraken en samenwerking met wijkverpleging. Zij zijn geïnformeerd over de richtlijnen die belangrijk zijn bij de uitvoering van de handeling en koppelen volgens een vast format terug. Indien nodig worden interventies ingezet door de VS, is er ruimte voor specifieke scholing en/of kijkt de VS op afstand mee via een videoconsult.
Uitdagingen zijn er ook: op financieel vlak vormen de traditionele zorglijnen een uitdaging, er is nog geen passende financiering voor ZVZ.

In het Medisch Centrum Leeuwarden plaatsen de maag-darm-lever artsen samen met de verpleegkundig consulenten PEG katheters.
Voor de patiënt is de verpleegkundig consulent de constante factor in dit proces.

Slikstoornissen (orofaryngeale dysfagie) zijn het gevolg van neurologische of niet-neurologische aandoeningen. De belangrijkste neurologische oorzaken zijn beroerte, neurodegeneratieve aandoeningen (o.a. ziekte van Parkinson, dementie) en neuromusculaire ziekten (o.a. ALS, myotone dystrofie). Andere oorzaken zijn o.a. (behandeling van) hoofd-halstumoren of langdurige mechanische beademing. Slikstoornissen bij kinderen zijn vaak aangeboren aandoeningen, zoals cerebrale parese of een aangeboren spierziekte.

De belangrijkste kenmerken van een slikstoornis zijn verslikken in vloeistoffen of vaste voeding of juist moeite hebben om voedsel te kauwen en weg te slikken, waarbij voedseldelen (of pillen) in de keel blijven steken. Slikstoornissen kennen bovendien gezondheidsrisico’s zoals verslikpneumonie of dehydratie en ondervoeding.

Logopedisten worden ingeschakeld om een slikstoornis vast te stellen, de oorzaak uit te zoeken en de slikstoornis zo goed mogelijk te behandelen. Zowel in het ziekenhuis, verpleeghuis, revalidatiecentrum, instelling voor mensen met een verstandelijke beperking, als in de eerste lijn. Het aanpassen van de consistentie van vocht en voeding is vaak (tijdelijk) noodzakelijk om de intake makkelijker te maken, maar aanpassen van de manier van kauwen en slikken of (intensieve) sliktraining levert bij veel slikstoornissen betere resultaten. Want voor veel mensen is zo gewoon mogelijk kunnen eten en drinken met zo min mogelijk beperkingen een belangrijke aspect van hun kwaliteit van leven.

Deze presentatie is een kort overzicht van de variatie in slikstoornissen en de mogelijkheden die logopedisten hebben om de veiligheid en efficiëntie van het slikken te verbeteren.

Zie ook: Startpagina – Orofaryngeale dysfagie – Richtlijn – Richtlijnendatabase

Lange tijd was de griepprik de enige infectieziekte waarvoor oudere volwassenen actief werden gevaccineerd. Sinds COVID-19 is vaccinatie van iedereen en met name van mensen met verminderde afweer actueler en belangrijker geworden. Naast deze twee infectieziekten is het ook zinvol om kwetsbare mensen te vaccineren tegen pneumokokken en gordelroos.

MDL-patiënten kunnen om verschillende redenen kwetsbaar zijn voor infectieziekten. Bij covid bleek morbide obesitas een belangrijke risicofactor. Ernstige ondervoeding, wegens ziekte of gedrag, is zeker ook een risico. Voor de griepprik heeft de Gezondheidsraad deze indicaties ook toegevoegd. Bij het gebruik van immunosuppressieve middelen is vaccinatie tegen gordelroos ook van belang.

Het blijkt dat slechts een minderheid van deze patiënten is gevaccineerd. Verpleegkundigen spelen een belangrijke rol bij de voorlichting over de vaccinaties. Tevens is het van belang dat zij zelf beschermd zijn tegen  influenza en covid, om te voorkomen dat zij hun patiënten infecteren.

Nuchter blijven is zo gemakkelijk en zo gewoon. Voor een operatie, en voor een gastroscopie. Echter, uit observatie van het toegepaste nuchterbeleid blijkt dat patiënten onnodig lang nuchter blijven, mede door onjuiste instructie. Er speelt echter natuurlijk meer. Hoe komt het eigenlijk, dat we dit al 30 jaar niet doen volgens de richtlijnen? Belangrijker nog, wat is de rol van verpleegkundigen? Helpt verpleegkundige voorlichting bijvoorbeeld? Wat gebeurt er dan tijdens een gastroscopie?

Darmfalen type 2 met daarbij Totale Parenterale Voeding en een high-output stoma.

Wat is darmfalen, hoe stel je het behandelplan op,  wat zijn de risico’s van TPV, wat is het effect van voeding op de stomaproductie en welke medicatie mogelijkheden zijn er? Dit zijn vragen die aan bod komen in de klinische les over darmfalen type 2.

In de vorm van een casus nemen Sarah Terhave (verpleegkundig specialist in opleiding) en Mirte Ruitenbeek (diëtist) je mee in de behandeling van een darmfalentype 2 patiënt met Totale Parenterale Voeding (TPV) en een high-output stoma. Ze geven inzicht in hoe dit multidisciplinaire behandelproces binnen het UMCG eruit ziet en waar je op moet letten.

In februari 2019 publiceerde het internationale Global Leadership Initiative on Malnutrition (GLIM) consortium een set van 5 consensuscriteria om ondervoeding bij volwassenen te diagnosticeren Deze criteria worden wereldwijd toegepast in onderzoek en praktijk om ondervoeding bij volwassen patienten vast te stellen. Tijdens de presentatie wordt toegelicht waarom het belangrijk is (hoog risico op) ondervoeding te herkennen, welke vormen van ondervoeding er zijn, wat de 5 consensuscriteria zijn en hoe hiermee de diagnose ondervoeding wordt gesteld.

In deze training lees je de basics van portale hypertensie, ascites en ascitesdrainage. Naast theoretische onderbouwing kan je na afloop van het theoretische gedeelte kennismaken met een handzaam echoapparaat. Als naslagwerk krijg je middels een film inzicht in het verloop van een ascitesdrainage waarbij ook een innovatieve manier van draineren wordt getoond. Mocht je vrijwilliger willen zijn, dan kan er ook bij jou een echo gemaakt worden waarbij we de ideale punctieplaats bepalen. Na deze workshop ben je klaar om jouw skills op je afdeling verder te ontwikkelen of de workflow rondom bedside draineren van ascites zelf op te zetten.

Wil jij meer leren over totale parenterale voeding (TPV) en de toegangswegen waarover dit gegeven kan worden? In deze presentatie zal het kort gaan over wat darmfalen is, wanneer je TPV geeft en welke toegangswegen hiervoor gebruikt worden. Uitgebreider zal ingegaan worden op de complicaties van deze toegangswegen en hoe deze complicaties en problemen verholpen kunnen worden zonder een nieuwe lijn te plaatsen. Denk hierbij aan het logen van een Port a Cath (PAC) of hickman en het “plakken” van een kapotte Hickman katheter. Hopelijk is er na deze presentatie meer kennis over TPV, de complicaties daarbij, maar vooral dat er meer oplossingen mogelijk zijn dan vooraf gedacht wordt