Netwerk Lever

Het inzetten van laboratoriumonderzoek naar diagnostiek van leverziekten, evaluatie van een behandeling, het monitoren van progressie van ziekte en het in kaart brengen van de leverfunctie, we bepalen het frequent. Maar wat is de klinische betekenis van leverenzymstoornissen, wat zijn rode vlaggen en wat zijn valkuilen?

Er zijn verschillende radiologische modaliteiten voor het karakteriseren van focale leverlaesies. Tijdens deze presentatie worden de voor- en nadelen uitgelegd van de echo, CT en de MRI. Ook zal aandacht worden besteed aan “ het waarom” van verschillende scantechnieken, zoals een 3 fasen-lever, met betrekking tot verschillende leverlaesies.

Hemochromatose is een stapelingsziekte die onbehandeld kan leiden tot levercirrose, naast de manifestaties in andere organen zoals het hart en de gewrichten. Tijdige herkenning en behandeling is belangrijk voor het voorkomen van complicaties. Anderzijds is er ook een risico op overdiagnostiek, omdat een verhoogd ferritine ook kan voorkomen bij bijvoorbeeld ontsteking, leversteatose en overmatig alcoholgebruik. De nieuwe EASL-richtlijn geeft handvatten voor diagnostiek en behandeling die we in deze presentatie zullen bespreken.

Verschillende leverziekten kunnen leiden tot de ontwikkeling van levercirrose. Dit is afhankelijk van de onderliggende ziekte een beloop van meerdere jaren. Wanneer de cirrose gecompenseerd is, is er sprake van een stabiele situatie waarbij de prognose redelijk is en de zorgvraag beperkt. Wanneer de onderliggende ziekte of factor kan worden weggenomen/behandeld is er soms zelfs sprake van herstel of regressie van de cirrose.

Zodra er echter gedecompenseerde cirrose ontstaat, is er sprake van een fors slechtere prognose en zullen er complicaties van de leverziekte optreden. Er kan sprake zijn van acute decompensatie, chronische decompensatie en acuut op chronisch leverfalen. Vaak wordt een acute decompensatie veroorzaakt door een uitlokkend moment zoals bijvoorbeeld een infectie, bloeding of ingreep.

Gedecompenseerde lever cirrose is eigenlijk een multi-orgaan aandoening en de complicaties zijn dan ook niet alleen in de lever te vinden. Deze variëren van gastrointestinale bloedingen, ascites, encefalopathie, nierfunctiestoornissen (hepatorenaal syndroom) infecties, ondervoeding en sarcopenie tot de ontwikkeling van leverkanker (HCC), maar er kunnen ook cardiale en pulmonale complicaties ontstaan.

De behandeling van lever cirrose is primair gericht op behandeling van de onderliggende ziekte, en daarnaast op het voorkomen en behandelen van de complicaties. Levertransplantatie is vaak de enige curatieve behandeling als er sprake is van eindstadium leverziekte.

Dit project is gericht op vroegsignalering alcoholproblematiek en hoe dit bespreekbaar te maken.

In de afgelopen jaren hebben we met een kerngroep van professionals, van binnen en buiten het JBZ, het laten uitgroeien tot een volwassen project. Wat gestart is vanuit de MDL-afdeling van het JBZ is inmiddels uitgerold over bijna heel het ziekenhuis. Naast patiëntgerichte interventies is er ook een scholingsaanbod ontwikkeld over alcoholgebruik, alcoholproblematiek, bekeken vanuit een brede invalshoek. Niet allen de gezondheidskant wordt hierin belicht, maar ook de psychiatrische, geriatrische, psychosociale invalshoeken worden erin meegenomen. Betrokkenen als familie, partners en kinderen worden niet vergeten en meegenomen in een te maken plan van aanpak.

In de workshop zal het project worden besproken maar ook de volgende onderwerpen;

Wat is alcoholproblematiek

• Focus op lichamelijke klachten behandelen
• Te weinig hulp inzetten bij psychische en maatschappelijke problemen
• Onvoldoende screening
• Te weinig handvaten om het gesprek aan te gaan
• Onduidelijkheid over doorverwijzing, wie doet wat?

Project en onderdelen scholing

• Scholing alcoholproblematiek
  • Screeningsinstrument “AUDIT(-C)”
  • Voorlichting & Handvaten
  • MDO alcoholproblematiek Wat wordt er besproken: complexe zorgvraag welke specifieke netwerkpartners behoeft
    • Doorverwijzen in netwerk

Zelf aan de slag met Motiverende gespreksvoering

Bij levercirrose is er zoveel littekenweefsel aanwezig in de lever, dat dit de structuur van de lever heeft aangetast. Ook wel ‘verlittekening van de lever’ genoemd. Dit kan komen door een chronische infectie, een vergiftiging of een chronische (lever)ziekte. De lever raakt steeds meer beschadigd en gaat steeds minder goed werken. Door op tijd de oorzaak te behandelen, kan levercirrose weer verdwijnen en kunnen complicaties voorkomen worden. Als de oorzaak van levercirrose niet te behandelen is, kan de levercirrose zich steeds verder uitbreiden. Uiteindelijk kan levercirrose dan tot leverfalen leiden.

Wat dit betekent voor de verpleegkundige praktijk wordt interactief besproken in de workshop.